آیت الله حسن عالمی در گفت و گو با خبرنگار قدس آنلاین عنوان کرد: مطابق اصول و قواعد فقهی ما، احکام دو مرحله دارند: یکی احکام اولیه و دیگری احکام ثانویه. احکام اولیه، احکامی است که بدون هیچ مانع و هیچ ضرر و زیانی، انسان باید آن تکالیف را به خوبی انجام دهد.

وی ادامه داد: در مورد احکام ثانویه وقتی برای اجرای احکام اولیه مانعی وجود داشته باشد، اسلام ما را به سمت احکام ثانویه هدایت کرده است. یعنی همچنان که احکام اولیه حکم خداست، احکام ثانویه نیز حکم خداوند است.

وی در خصوص تشریح بیشتر احکام اولیه و ثانویه به ذکر مثالی پرداخت و بیان کرد: برای تشریح این دو می توان روزه گرفتن را مثال زد. روزه گرفتن از ضروریات دینی ماست که اگر کسی وجوب آن را انکار کند، دست به انکار ضروریات دین زده است، لذا باید روزه را گرفت و اگر عمداً کسی آن را نگیرد و تجری کند در حکومت اسلامی، بر این تجری باید برای او تعزیر جاری شود.

آیت الله عالمی افزود: اما همین روزه اگر برای بدن انسان ضرر داشته باشد، شریعت می گوید این روزه گرفتن نه تنها واجب نیست بلکه حرام است. به این مورد اخیر، حکم ثانویه گفته می شود. بنابراین در صورتی حکم احکام اولیه وجوب دارد که برای ما ضرر جانی یا مالی غیرقابل تحمل نداشته باشد.

وی با بیان اینکه بسیار مهم است که روشن شود تشخیص ضرر به عهده چه کسی است؟ اظهار کرد: وقتی گفته می شود روزه گرفتن برای این مریض ضرر دارد باید مشخص شود این حرف از زبان چه کسی خارج می شود؟ آیا افراد عادی که در کوچه و خیابان می بینیم می توانند بواسطه مریضی کسی او را از روزه داری برحذر دارند؟

وی ابراز داشت: بدیهی است چنین کسی ملاک و معیار نیست بلکه باید به اهل فن رجوع کرد و باید از طبیب حاذق پرسیده شود که آیا چنین غذایی برای روزه دار ضرر دارد یا خیر. اگر طبیب حاذق و متدین بگوید که روزه گرفتن برای فردی ضرر دارد، اینجاست که وجوب روزه را برداشته شده و اگر زیان به نفس داشته باشد به جایش حکم به حرمت روزه گرفتن می دهد.

عضو مجلس خبرگان رهبری ابراز داشت: حال این مثال را با ماجرای شیوع کرونا تطبیق دهید. شرایطی که امروز با آن مواجهیم و بواسطه شیوع کرونا می تواند جان درصدی از مردم را بگیرد و بخش قابل توجهی را در قرنطینه نگاه دارد، همه ضررهایی است که بواسطه کرونا متوجه ماست.

وی مدعی شد: زیارت امام معصوم(ع) بر ما مستحب موکد است. برخی از مستحبات وجود دارد که ثوابش از واجب بیشتر است که از این جمله می توان زیارت ائمه اطهار را نام برد. زیارت حضرت رضا(ع) قطعاً بیش از حج ثواب دارد ولی چنین امر مستحبی وقتی با زیانی روبرو می شود که بر جسم خود زائر یا زائران دیگر وارد می شود، شامل حکم ثانوی می شود.

وی اضافه کرد: یعنی نه تنها چنین زیارتی مستحب نیست و ثوابی ندارد بلکه اگر برای زائر یا دیگر زائران ضرر داشته باشد، حرام است.

وی تاکید داشت: فرض کنیم فردی مراعات مسائل بهداشتی را نکرده و با بی مبالاتی در حالی که درگیر کروناست هرچند خودش مطلع از بیماری خودش نیست، بواسطه زیارت، این بیماری را به شخص دیگری منتقل کند که آن شخص ضعف جسمانی یا بیماری زمینه ای دارد و به همین دلیل آن شخص فوت کند؛ حال باید پرسید که دیه چنین شخصی به عهده کیست؟

آیت الله حسن عالمی مطرح کرد: ما قاعده فقهی مسلمی در این مورد داریم تحت این عنوان که «دم المسلم لا یذهب هدرا» یعنی خون مسلمان نباید پایمال شود. بنابراین آن کسی که عامل قتل شده ضامن دیه فردی است که کشته شده است.

وی با ذکر این نکته که شیوع کرونا، شرایط کنونی کشور را مشمول احکام ثانویه کرده است، تاکید کرد: حال تشخیص اینکه بواسطه زیارت چه کسی می تواند مبتلا بشود بر عهده اهل فن و خبره این کار است که پزشکان در این مرحله خبره کار محسوب می شوند. خبره کار طبیب است که وقتی می گوید این کار نباید انجام بگیرد، دقیقاً موضوع حکم ثانوی تحقق پیدا کرده است.

وی عنوان داشت: بنابراین ما باید خود را ملزم به این حکم ثانویه کنیم. در شرایطی که کرونا شیوع پیدا کرده است، منع کردن زیارت به منظور جلوگیری از تجمع افراد و گسترش آلودگی، اقدامی صحیح و شایسته است. وانگهی همان میزان که روایات فراوانی در زمینه زیارت امام معصوم (ع) وجود دارد، روایات فراوانی نیز تاکید بر زیارت امام معصوم(ع) از راه دور دارند.

عضو مجلس خبرگان رهبری متذکر شد: چه کسی گفته زیارت امام منحصر در این است که ما به حرم برویم و خودمان را به ضریح بچسبانیم تا زیارتمان قبول شود؟ این یک حرف عامیانه و غیرمبتنی بر علم و دانش روایی و معارف ماست.

وی اظهار کرد: بنابراین در چنین شرایطی آنچه مهم است، رعایت سلامت مردم و رعایت این نکته است که عموم مردم از مشکل کرونا نجات پیدا کنند و هر چه زودتر شرایط عادی شود تا دوباره همه با جان و دل زیارت قبور مطهر امامان و امام زاده گان را انجام دهیم.

وی مدعی شد: حرکت هایی که در مقابل اهل تخصص و افراد خبره انجام شود، به زیان سلامت عمومی است. تجمع در مقابل حرم مطهر رضوی و هتک حرمت آن را اگر مغرضانه نخوانیم، حتماً جاهلانه است. اگر کسی بواسطه چنین حرکت های جاهلانه ای بیمار شود، افراد دخیل در این حادثه گناهکار خواهند بود و زیان جانی که به سلامت عمومی وارد می شود متوجه کسانی است که چنین اقداماتی را انجام می دهند.

انتهای پیام/